Jak napisać biznes plan | 12 kroków | O czym musisz pamiętać

Prawidłowo napisany biznes plan powinien spełniać określone kryteria. Do najważniejszych jego elementów podczas pisania powinieneś zaliczyć prawidłowe określenie celów jakie masz zamiar osiągnąć oraz to w jaki sposób te cele zostaną zrealizowane w przyjętym przez biznesplan czasie. Dobrze określone cele już na samym początku znacznie ułatwią Ci prace nad realizacją kolejnych elementów biznesplanu. A więc jak napisać biznesplan?

Samo opracowanie i napisanie dokumentu jest czasochłonne co nie ulega wątpliwości, dlatego też powinieneś zadbać już na samym początku o dobrze sprecyzowane cele, aby na podstawie właśnie ich pisać dalszą część dokumentu bez zakłóceń i ponownej konieczności ich określania.

Jak napisać biznes plan

Do czego potrzebny jest biznes plan

W zależności od przeznaczenia przykładowy biznes plan może służyć jako zestaw informacji ułatwiający komunikację wewnątrz firmy oraz stanowić swego rodzaju ważną analizę sytuacji w firmie dając obraz kadrze kierowniczej.

Często biznes plan piszemy również na potrzeby zewnętrzne. Powinieneś go napisać głównie w przypadku chęci pozyskania środków finansowych z zewnętrznych firm lub instytucji jak banki, fundusze europejskie, anioły biznesu lub inne podmioty zajmujące się inwestycją.

Każdy biznesplan w zależności od tego, kto będzie jego odbiorcą będzie się różnił i dobrze jest, abyś go dostosował do wymogów odbiorcy.

Kiedy powinieneś napisać biznesplan

Sytuacją, w której musisz napisać biznesplan jest moment, gdy otwierasz działalność gospodarczą, co pozwoli Ci na określenie szans na zrealizowanie projektu i określi kolejność działań oraz pomoże w uzyskaniu finansowania działalności gospodarczej.

Jest to również podstawowe narzędzie podczas planowania inwestycji, jak i w momencie zmiany celów Twojej firmy, a więc ponownego ich określenia. Kolejną sytuacją, w której biznesplan jest wymagany to fuzja przedsiębiorstw.

Gdy zamierzasz pozyskać inwestorów zewnętrznych jest on źródłem informacji, które uwiarygadniają Twoją firmę oraz zagospodarowanie pozyskanych środków. Powinieneś również go napisać, gdy realizujesz wszelkie projekty wewnątrz firmy. Wtedy służy on jako podstawa przy tworzeniu strategii tych projektów.

Gdy zamierzasz pozyskać inwestorów zewnętrznych jest to źródło informacji, które uwiarygadniają Twoją firmę

Jest on również podstawą do wyceny przedsiębiorstwa, a także jest niezbędnym elementem w przypadku jego likwidacji. W zależność od przeznaczenia dokumentu, procedura sporządzania będzie się nieco różnić.

Od czego zacząć pisanie biznes planu

Dobrze jest zanim zaczniesz pisać właściwy biznesplan, abyś rozpoczął prace od ogólnej analizy wstępnej, która pozwoli Ci na określenie szans na powodzenie projektu. W analizie wstępnej określ cele jakie zamierzasz osiągnąć oraz wysokość nakładów finansowych jakie będą Ci potrzebne do realizacji tej części biznesu.

Dodatkowo weź pod uwagę możliwości i zagrożenia, które możesz napotkać na drodze w momencie prowadzenia firmy. Analizę wstępną przekształcaj oraz ulepszaj do momentu uzyskania zadawalających wyników, które wskażą, iż projekt jest wykonalny z sukcesem.

W przypadku braku podstaw, które pozwolą Ci to określić, powinieneś odstąpić od pisania jak również projektu. Dalsza kontynuacja narazi Cię na straty czasu oraz środków finansowych. Po przeprowadzonej analizie wstępnej oraz pozytywnym określeniu możliwości powodzenia przedsięwzięcia możesz przystąpić do pisania właściwej wersji dokumentu.

Szczególnie przydatna może się okazać uniwersalna procedura, którą zaprezentuję poniżej. Zastosowanie takiej kolejności działań znacznie ułatwi Ci napisanie poprawnego biznesplanu oraz ułatwi wdrożenie tego projektu.

Jakie są elementy biznes planu | Struktura

Pisanie biznesplanu powinieneś rozpocząć od koncepcji przedsięwzięcia, czyli przedstawienia podstawowych założeń, jakie są jego cele oraz zweryfikować ich przydatność co nazwałem analizą wstępną. Po pozytywnej ocenie możesz przejść do opracowania planu strategicznego uwzględniając ograniczenia oraz zasoby przedsięwzięcia.

Kolejnym elementem jest napisanie planu marketingowego, organizacyjnego oraz technicznego na podstawie opracowanego dotychczas planu strategicznego. Taka kolejność pozwoli Ci na dokładne zdefiniowanie założeń, które będą Ci potrzebne podczas tworzeniu planu finansowego przedsiębiorstwa.

Posiadając plan finansowy przejdź do niezbędnych analiz jakie powinieneś wykonać na tym etapie pisania. Na koniec opisz wnioski oraz rekomendacje. Napisany dokument poddaj ponownie ocenie wewnętrznej zanim zostanie dostarczony osobom, bądź podmiotom zainteresowanym.

Szczególnie ważne jest ponowne sprawdzenie i przeanalizowanie dokumentu w przypadku, gdy jesteś przedsiębiorcą, który nie ma dużego doświadczenia w pisaniu jego. Następnym etapem jest ocena przez interesariuszy, którzy udzielają Ci środków finansowych.

Poszczególne etapy pisania biznesplanu

Pierwszym krokiem jest określenie zespołu osób jaki będzie odpowiedzialny za pisanie poszczególnych części biznesplanu. W przypadku, gdy otwierasz sam działalność gospodarczą, cały proces pisania będzie należeć do Ciebie.

W większych firmach jedną z lepszych metod jest przydzielenie osób z danych sektorów do stworzenia poszczególnych części biznesplanu. Według tego mechanizmu powołaj zespół, który będzie odpowiedzialny za sporządzenie dokumentu. Zaletą takiego działania jest realne spojrzenie na uwarunkowania zachodzące w firmie.

Posiadając zespół projektowy możesz przejść do zidentyfikowania problemu na podstawie, którego biznesplan będzie tworzony. Biznesplan powinien obejmować i uwzględniać wszystkie potrzeby oraz oczekiwania zarówno właścicieli firmy jak również interesariuszy.

W przypadku, gdy otwierasz sam działalność gospodarczą, cały proces pisania biznesplanu będzie należeć do Ciebie

Gdy już zweryfikujesz wszystkie założenia, możesz przejść do kolejnego etapu, czyli do tworzenia biznesplanu na podstawie wcześniejszych ustaleń. Dobrze sformułowane cele strategiczne są podstawą przy tworzeniu prawidłowego biznesplanu. Do określenia samych celów powinieneś użyć dwóch sposobów.

Stosując strategiczną kartę wyników oraz metodę SMART. Strategiczna karta wyników zakłada prezentację celów w perspektywie czterech płaszczyzn a mianowicie finansowej, od strony klienta, wewnętrznej jak również rozwoju. Ponadto dla każdego celu określonego w danej płaszczyźnie powinny być wyznaczone mierniki na podstawie, których jest mierzona wartość oraz termin realizacji. W ten sposób otrzymasz czytelną tabelę.

W lewej, pionowej kolumnie otrzymasz kolejno określone cztery wcześniej wspomniane perspektywy, natomiast w górnym wierszu zostanie określony cel, miernik jaki zastosowałeś, pożądana wartość jaką powinieneś osiągnąć oraz termin realizacji. Natomiast określając cele projektu na podstawie metody SMART pamiętaj o podstawowych założeniach jakie powinieneś przyjąć podczas ich tworzenia.

Cel według tej metody powinien być:

• Specific - czyli jednoznacznie określony,
• Measurable - mierzalny,
• Acceptable - akceptowalny,
• Realistic - realistyczny,
• Time Constraint - a więc określony w czasie.

Natomiast dobrze zaprojektowany biznesplan powinien zawierać takie cechy jak:

• określony rodzaj projektu,
• określone potrzeby przedsiębiorcy,
• wszystkie cele jakie mają być osiągnięte,
• dokładny czas realizacji tych celów,
• czynniki mogące wpłynąć na niepowodzenie,
• zasoby potrzebne do realizacji biznesplanu.

Jak dostosować biznesplan do wymogów inwestora

Ważne, aby biznesplan, który piszesz był dostosowany do określonych wymogów inwestora w przeciwnym razie możesz narazić się na utratę szansy na pozyskanie środków. W pierwszej kolejności dobierz odpowiedniego inwestora dla Twojego projektu.

W tym przypadku możesz wyróżnić dwie możliwości, a mianowicie współpracę z inwestorem biernym, który tylko i wyłącznie udzieli Ci dostępu do środków oraz inwestorem aktywnym, który poza udzieleniem dostępu do środków będzie chciał mieć możliwość wpływu na działania podejmowane w przedsięwzięciu.

O tym, gdzie powinieneś szukać oraz jak pozyskać środki na rozwój Twojego biznesu obszernie pisałem w artykule źródła finansowania przedsiębiorstw. Zapraszam Cię do jego lektury. W przypadku grupy inwestorów biernych możesz uzyskać finansowanie z instytucji dysponującymi funduszami unijnymi.

Kolejnymi podmiotami są instytucje oraz przedsiębiorstwa udzielające kredytów i pożyczek. Jest to zdecydowanie droższa forma pozyskania kapitał. Inną formą pozyskania kapitału są fundusze Venture Capital jak również anioły biznesu. Taka forma finansowania jest często najdroższa. W przypadku inwestorów aktywnych koszt pozyskania funduszy jest umowny natomiast jest możliwość przejęcia zarządzania nad firmą.

Dokonując wyboru inwestora konieczne jest, abyś sprawdził również czy jesteś w stanie sprostać stawianym wymaganiom takim jak:

• forma organizacyjno-prawna,
• zgodność z wymaganiami przedsięwzięcia,
• zgodność z wymaganiami inwestora,
• gwarancja wykonalności przedsięwzięcia pod kątem organizacyjnym, technicznym oraz finansowym.

W przypadku niedopracowanego biznesplanu może okazać się, że przedsięwzięcie się nie powiedzie, bądź wystąpią znaczne utrudnienia podczas jego realizacji co może mieć również wpływ na trwałość osiąganych rezultatów.

Dokonując wyboru inwestora konieczne jest, abyś sprawdził również czy jesteś w stanie sprostać stawianym wymaganiom

Jest to dokument, który ma za zadanie zwiększyć efektywność działania Twojej firmy oraz zwiększyć jego zyski. Bardzo często wielu szczególnie przedsiębiorców z niedużym stażem wykorzystuje biznesplan jako narzędzie do pozyskania środków finansowych na rozpoczęcie lub dofinansowanie działalność i na tym poprzestaje.

Jest to typowy błąd, ponieważ zawiera on szereg kluczowych informacji pozwalających na skuteczne zarządzanie firmą i jej optymalizację. Tworząc biznesplan, wdrażając go a następnie monitorując efekty przy jednoczesnym dostosowaniu go do panujących warunków oraz zasobów zwiększasz szanse na sukces Twojej działalności gospodarczej.

Jakie są kroki pisania biznesplanu

1. Opracowanie planu

Pierwszym elementem tego cyklu jest opracowanie planu wraz z przyjętymi założeniami, które poprzesz analizą wstępną. Po akceptacji powinieneś sporządzić właściwy biznesplan zgodnie z zaleceniami opartymi w niniejszym opracowaniu. W bieżącej części podejmij decyzję kto będzie pisał oraz jakie kompetencje będą należeć do poszczególnych członków zespołu.

2. Zakres przedsięwzięcia

W tym kroku podczas tworzenia wstępnego planu projektu określ cały zakres elementów przedsięwzięcia jakie planujesz zrealizować. W tej części określasz wszystkie założenia, kryteria oraz wymagania jakie powinien spełniać uwzględniając sytuację przedsiębiorstwa jak również wymagania inwestorów.

Dużą uwagę powinieneś poświęcić tu na prawidłowe opracowanie takich czynników jak potencjalne rynki zbytu, możliwości wykonania przedsięwzięcia oraz ilość potrzebnych środków na realizację. Ważne jest by pomysł, na którym będziesz opierał swój biznes rozwiązywał problemy z jakimi boryka się Twoja grupa docelowa.

Określając samą niszę upewnij się, że jest ona wystarczająco duża, a sami klienci są osobami mającymi wystarczające środki finansowe na zakup produktów lub usług jakie zamierzasz świadczyć.

Ważne jest by pomysł, na którym będziesz opierał swój biznes rozwiązywał problemy z jakimi boryka się Twoja grupa docelowa

Jeśli masz już opracowany plan działania oraz dobrze określony zakres przedsięwzięcia, które chcesz zrealizować, możesz zabrać się za pisanie właściwego dokumentu.

3. Analiza strategiczna przedsięwzięcia

Analiza strategiczna powinna zawierać wszystkie kluczowe informacje dotyczące historycznej oraz dotychczasowej sytuacji firmy wraz z ich analizą. Jednym z najważniejszych elementów jest analiza finansowa dotychczasowej sytuacji firmy.

Równie niezbędne jest, abyś znalazł wszelkie ograniczenia jakie występują po stronie otoczenia jak również zasobów w dotychczasowej działalności.

Doskonałymi narzędziami do przeprowadzenia tego typu analiz są analiza pięciu sił według Portera, analiza SWOT jak również analiza PEST. Wyniki posłużą Ci jako fundament do prawidłowego sporządzenia oraz sformułowania celów strategicznych Twojej działalności.

4. Określanie celów biznes planu

Jednym z najczęściej wykorzystywanych narzędzi do formułowania celów jest Strategiczna Karta Wyników oraz metoda SMART. Narzędzia te pozwalają na dokładne a co najważniejsze prawidłowe określenie celów uwzględniając wiele płaszczyzn co pozwala na znacznie bardziej precyzyjne ich określenie i uniknięcie późniejszych niepowodzeń lub komplikacji.

5. Tworzenie strategii przedsięwzięcia

Posiadając już prawidłowo wyznaczone cele strategiczne Twojego przedsięwzięcia, ograniczenia występujące w otoczeniu oraz ograniczenia w zasobach, posiadasz pełen zakres informacji potrzebny do sformułowania planu marketingowego, technicznego oraz organizacyjnego.

Uzupełniając analizę historyczną o cele strategiczne osiągniesz informację o pozycji strategicznej przedsiębiorstwa na rynku, co pozwoli Ci na odpowiednie dostosowanie celów jakie zamierzasz osiągnąć uwzględniając oczywiście otoczenie.

6. Tworzenie planu marketingowego, technicznego oraz organizacyjnego

Plan marketingowy polega na stworzeniu celów strategicznych odpowiadających części marketingowej przedsięwzięcia. Określ tu dokładne potrzeby grupy docelowej Twojego biznesu.

Precyzyjne zdefiniowanie potrzeb klientów pomoże Ci w znacznej części zmniejszyć nakłady jakie poniesiesz w sferze marketingu. Powinieneś określić również prognozowany poziom sprzedaży oraz oszacować koszty jakie poniesiesz w momencie wdrażania planu marketingowego.

Plan techniczny uwzględnia opis produktów oraz usług jakie zamierzasz świadczyć lub kontynuować prowadząc przedsiębiorstwo. W planie tym należy również ująć nakłady z tytułu inwestycji jakie będziesz musiał ponieść jak również nakłady odtworzeniowe, czyli koszty odtworzenia z uwzględnieniem stopnia zużycia.

Plan techniczny uwzględnia opis produktów oraz usług jakie zamierzasz świadczyć

Plan organizacyjny uwzględnia przede wszystkim harmonogram całego projektu, jak również organizację pracy i organizację stanowisk pracowniczych wraz z elementami z tym związanymi. Również w tym planie należy określić koszty jakie Twoja firma poniesie podczas wdrażania przedsięwzięcia.

7. Założenia a prognozy finansowe

Plany dziedzinowe (marketingowy, techniczny, organizacyjny) tworzą fundament informacji na podstawie którego opracujesz plan finansowy.

W prognozach, które przyjąłeś w powyższych planach znajduje się wiele szczegółów i informacji, które są częścią bilansu, rachunków zysku i strat jak również przepływów pieniężnych co pozwoli Ci na stworzenie planu finansowego.

Weź pod uwagę fakt, że nie wszystkie potrzebne Ci informacje znajdują się w planach dziedzinowych, dlatego też powinieneś w tym przypadku skorzystać z wiedzy specjalistycznej doradcy lub dostępnych informacji z fachowych źródeł.

8. Tworzenie planu finansowego

Plan finansowy powinieneś sporządzić na podstawie prognoz w formie bilansu, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych. Elementy te są ze sobą ściśle powiązane i bezpośrednio na siebie oddziałują zmieniając poszczególne pozycje.

Dlatego też dobrze jest, abyś je wykonał, by uzyskać wszystkie potrzebne informacje do późniejszej analizy finansowej.

Jest to bardzo ważna część pisania biznesplanu, która stanowi podstawę do oszacowania zarówno wysokości środków na realizację projektu jak również zyskowność przedsięwzięcia.

9. Analiza finansowa

Po utworzeniu bilansu, rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych możesz przejść do sporządzenia potrzebnych analiz oraz obliczania wskaźników. Do czterech podstawowych analiz jakie musisz wykonać zalicza się analizę rentowności, analizę płynność, sprawności działania oraz analizę zadłużenia.

Kolejną jest analiza majątku i źródeł finansowania oraz analiza wrażliwości. Wykonując analizy pamiętaj również o ocenie efektywności projektu, a także wycenie wartość przedsiębiorstwa.

10. Rekomendacje i korekty

Posiadając już sporządzone wszystkie analizy możesz na ich podstawie przystąpić do kolejnego kroku, a mianowicie rekomendacji. Formułowanie rekomendacji ma za zadanie doprecyzować oraz zoptymalizować sposób realizacji przedsięwzięcia określonego w napisanym biznesplanie.

W przypadku możliwości wystąpienia utrudnień podczas realizacji projektu zaproponuj korekty wyszczególnionych założeń. Tym krokiem kończysz proces pisania samego biznesplanu.

11. Wdrożenie biznesplanu

Gotowy biznesplan powinieneś poddać ocenie wewnątrz firmy zanim dostarczysz go osobom lub podmiotom, dla których został sporządzony, czyli interesariuszom. Szczególnie ważne jest to w przypadku, gdy biznesplan jest tworzony przez osoby o małym doświadczeniu. Pozwoli to ustrzec się przed błędami.

Po zaakceptowaniu napisanego biznesplanu przez inwestorów możesz przystąpić do jego wdrożenia

W momencie oceny zewnętrznej nie posiadasz praktycznie żadnego wpływu na dalszy przebieg sytuacji. Dlatego ważne jest, aby upewnić się czy biznesplan jest wykonalny, czy założone środki finansowe pozwolą na realizacje projektu, a więc i na powodzenie przedsięwzięcia. Po zaakceptowaniu napisanego biznesplanu przez inwestorów możesz przystąpić do jego wdrożenia.

12. Monitorowanie przebiegu projektu

Po rozpoczęciu wdrażania biznesplanu powinieneś na bieżąco monitorować jego przebieg i zestawiać wyniki wraz z przyjętymi prognozami. Może się jednak tak wydarzyć, iż będzie potrzebne wprowadzenie korekt w dotychczasowym przedsięwzięciu lub nawet zaprzestania realizacji określonej jego części. W przypadku wymaganych korekt w projekcie lub jego części poprzyj je wcześniejszą analizą i automatycznie je wdroż.

Podsumowanie

Taka kolejność poszczególnych kroków gwarantuje Ci poprawne wykonanie wszystkich etapów. Zdecydowanie zwiększa to szanse na powodzenie Twojego projektu. Jeśli wykonasz i zastosujesz się do wymienionych wskazówek pisania, Twoje szanse na rozwinięcie wymarzonego biznesu znacznie wzrosną.